İşletme defteri nedir? Neden işletme defteri tutulur? Kimler işletme defteri tutar? gibi sorularınız varsa cevapları bu yazımızda.
İşletme Defteri Nedir?
İkinci sınıf tüccarların ticari faaliyetlerini izledikleri defterlere işletme defteri denir. Vergi Usul Kanunu’nun 177. ve 178. maddesine göre işletmeler birinci sınıf ve ikinci sınıf olmak üzere ikiye ayrılırlar. Birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre defter tutarken ikinci sınıf tüccarlar işletme defteri tutarlar. İşletme defterleri tek taraflı kayıt sistemine dayanır. Bunun anlamı giderler ve gelirlerin işletme defterinin farklı sayfalarına kaydedilmesidir.
İşletme Defteri Tutma Hadleri
İşletme defteri tutmak için öncelikle ikinci sınıf tüccar olmak ve belirli işlem hacimlerini aşmamak gerekir. Bu işlem hacimleri şu şekildedir;
- Mal alım satımı ile uğraşanların yıllık alım ve satım miktarlarının sırasıyla 280.000 TL ile 390.000 TL’yi aşmaması.
- Mal alım satımı dışındaki işlerle uğraşanların bir sene içindeki gayrisafi iş hasılatının 100.000 TL’yi aşmaması.
- İlk iki maddeyi birlikte yapanlar için 2 numaralı maddede yazan iş hasılatının 5 katı ile senelik satış miktarının toplamının 190.000 TL’yi aşmaması gerekir.
Bu maddeler her sene Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
Tüccarlar Sınıf Değiştirebilir mi?
İş hacminde meydana gelen artış veya azalışlar sınıf değiştirmede etkilidir. Bunun için iş hacminde belirli oranlarda değişim gerekmektedir. İşletmenin iş haddi yukarıda yazılı olan miktarlardan %20 oranında düşüklük gösterirse işletme hesabına tabi olmak gerekir.
Kimler İşletme Defteri Tutmak Zorundadır?
Gerçek ve tüzel kişilerin, Vergi Usul Kanunu’nun 172. maddesine göre defter tutması gerekiyor. Bu gerçek ve tüzel kişiler şu şekildedir;
- Ticaret ve sanat erbabı, tacir olan ve ticari kazançları üzerinden vergi veren gerçek kişiler.
- Limited, Anonim, Komandit, Kollektif ve Kooperatif gibi bilanço usulüne dayanarak defter tutan şirketler.
- İktisadi kamu kuruluşları bilanço esasına göre defter tutar.
- Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler işletme defteri tutar.
- Serbest meslek erbabı olanlar.
- Çiftçiler senelik zirai kazançlarına göre işletme hesabı yada bilanço hesabına göre defter tutmak zorundadırlar.
Kimler İşletme Defteri Tutmak Zorunda Değildir?
Defter tutmak zorunda olmayan gerçek ve tüzel kişiler şu şekildedir;
- Gelir vergisinden muaf esnaf ve çiftçiler
- Gelir vergisi kanununa göre vergiye tabi olanlar.
- Kurumlar vergisinden muaf olanlar.
Defter Beyan Etme Durumunda İşletme Defteri
1 Ocak 2019 tarihine kadar işletme defterleri kağıt üzerinde tutulmaktaydı fakat bu tarihten sonra işletmeler defterlerini elektronik ortamda tutmakla yükümlü olmuşlardır. Bununla ilgili daha detaylı bilgi almak için e-defter nedir? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
