Esnaf Muaflığı Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’na gerçek kişilerin kazançları yaptıkları işin mahiyetine göre gerçek veya basit usulde vergiye tabi tutulur. Peki esnaf muaflığı nedir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesine göre belirli şartları sağlayan gerçek kişiler vergiden muaf esnaf olarak elde ettiği kazançlar üzerinden vergilendirilemezler. Bu duruma kısaca esnaf muaflığı denir. Peki Gelir Vergisi Kanununda bahsedilen bu kriterler nelerdir ve kimler bu kriterlere uyar?
Esnaf Muaflığı Tanımına Uyanlar
Esnaf muaflığı için sizden istenilen bir iş yeri açmadan ticaret yapıyor olmanızdır. Gelir Vergisi Kanunu’nda hangi tür işlerin bu sınıfa girdiği belirtilmiştir. Biz de bunu sizler için özetlersek, esnaf muaflığı kriterleri şöyledir;
- Gezici olarak bir iş yeri açmadan perakende ticaret ile uğraşanlar. Burada diğer bir koşul motorlu taşıt kullanmamaktır.
- Gezici olarak tüketiciye ulaşan küçük sanat erbabı olmak (hallaç, çilingir, ayakkabı boyacısı, nalbant…)
- Köylerde gezici olarak sanat işleri ile uğraşanlar ve bu işleri aynı yerde iş yeri açarak yapanlar.
- Motorsuz araçlarda nakliyecilik yapanlar. (Su üstünde veya hayvan aracılığı ile)
- Ziraat işlerinde kullanılan hayvan, araba, motor, traktör gibi araçlar veya sandallarla sürekli olmamak şartı ile ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler.
- Dışarıdan işçi çalıştırmamak şartı ile evlerde imal edilen örtü, havlu gibi ürünler ile yiyecekleri iş yeri açmadan satanlar. Bu ürünlerin geçici olarak kermes, festival, panayır gibi yerlerde sergilenip satılması bu duruma engel değildir.
- İş yeri olmadan kapı kapı dolaşarak hurda toplayıp bunları satanlar
- Kaybolmaya yüz tutmuş meslek kodlarında faaliyet gösterenler. (el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı…) Sadece kendi ürettikleri ürünleri satanlar için bir kriterdir.
- Yukarıdaki maddelere benzerlik gösteren, Maliye Bakanlığınca kabul edilen ticaret ve sanat işleri ile uğraşanlar.
Esnaf Muaflığı Belgesi Nasıl Alınır?
- Yukarıda saydığımız kriterlere uyanlar ikametlerinin bulunduğu yerdeki vergi dairelerine dilekçe vererek esnaf muaflığı belgesini alabilirler.
- Belgenin süresi 3 yıldır.
- Belge temini sırasında herhangi bir ücret ödenmez.
- 3 yıl sonunda işi bırakanlar veya esnaf muaflığından çıkmak isteyenler vergi dairesine başvurarak belgelerini iptal ettirirler.
- Alınan bu belgenin alış ve satış sırasında bulunması gerekir.
- Yoklama memuru veya zabıta tarafından sorulduğunda gösterilmesi gerekir, aksi durumda belge iptal edilir.
Esnaf Muaflığı Durumunda Belge Düzeni ve Stopaj Nasıl Hesaplanır?
Esnaf muaflığından faydalananlar fatura kesemedikleri için alış ve satışları için gider pusulası düzenlerler. VUK’nın 234. maddesine göre bu gider pusulası fatura yerine geçmektedir.
Gider pusulasında bulunması gereken bilgiler şöyledir;
- Malın cinsi, çeşidi, miktarı
- İşin mahiyeti
- İşin ücreti
- Satan ve satın alan kişilerin ad, soyadı adres ve tarih bilgileri(tüzel kişi ise şirket ünvanları)
Gider pusulası iki nüsha olarak düzenlenir ve bir nüshası karşı tarafa verilir. Gider pusulasında mal veya hizmet bedeli üzerinden stopaj hesaplanır. Hesaplanan bedel alıcı tarafından beyan edilerek devlete ödenir.
Stopaj Oranları
Esnaf muaflığında stopaj oranları şöyledir;
- Hurda mal alımı içim %2
- Mal bedeli veya bu malın imal edilmesi sırasında ödenen hizmet bedeli üzerinden %2
- Diğer mal alımları için %5
- Diğer hizmet alımları için %10
* Esnaflarımızı ilgilendiren yazılarımıza ulaşmak için tıklayınız.
