İran Dış İşleri bakanının Pekin ziyaretinde alınan kararda, 25 yıllık anlaşma kapsamında ulaştırma altyapısı ve petrol sahaları öncelikli olarak Çin’in 400 milyar dolar yatırım yapacak.
Yatırımın 2016 yılında “Kapsamlı Stratejik İşbirliği Anlaşması” kararlarına bağlı kalarak alındığını söyleyen İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Ağustos ayındaki Pekin ziyaretinde anlaşma paralelinde hazırlanan planı Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’ye iletti.
Anlaşma detayları gizli tutuluyor
Anlaşmanın planlaması gizli tutulsa da İran Petrol Bakanlığından ismi açıklanmayan yetkili kişi detayları aktardı. İran’ın sahip olduğu petrol ve doğal gaz alanlarında Çin yeni yerler açabilecek ve petrokimya alanına yatırım yapabilecek. Yatırımların çoğunluğu ilk 5 yılda olması planlanırken yatırım miktarı 280 milyar doları bulacak. Ülkeler isterlerse yatırım miktarı artacak.
Çinli firmalar ayrıcalıklı olacak
İran yönetimi anlaşma gereği Çinli şirketlere petrol, doğalgaz ve petrokimya sektöründeki ihalelerde öncelik verecek. Ayrıca İran’ın ulaştırma ve imalat sanayine 120 dolar yatırım yapacak olan Pekin yönetimi bu yatırımları ilk 5 yılda yapmayı planlıyor. Taraflar uygun görürse yatırım bütçesi artırılacak.
Çin yatırım üssü kuracak
Çin, projelerin gerçekleşmesi adına kalifiyeli eleman ve malzemeleri İran’a gönderecek. Bunlara ek olarak Çin, 5000 kişilik askeri birliği yatırımları korumak için İran’a gönderecek. İran’da üretilen petrol, doğalgaz ve petrol kimya ürünlerini % 12 indirimle alacak. Çin ödemeleri ise ihracat yaptığı ülkenin para biriminden yapabileceği gibi Çin para birimi Yuan üzerinden de yapabilecek. Böylece taraflar dolar ticaretinin önünü kesmiş olacak. Yapılan alışverişten Çin doları kullanmadığından kur farkından % 32 oranında indirim sağlayacak.
‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesiyle uyumlu
Varılan anlaşmanın planlaması Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol’ stratejisine uyumlu olduğu aktarılırken Tahran ve Tebriz şehirleri arasında hızlı tren ve petrol-doğal gaz boru hattı yapılacağı ifade edildi. Böylece Tebriz İpek Yolu’nun önemli bir noktası olurken Ankara’ya varacak boru hattının başlangıç noktası olacak. Proje biriminde ülkemiz üzerinden İran petrol ve doğal gazını Avrupa’ya aktarma fırsatını bulacak.
Anlaşmanın aynısını Rusya ile yapmak istiyor
İran yetkilileri Çin ile yapılan anlaşmanın aynısını Rusya yapmak istiyor. ABD yaptırımlarına karşı yapılan anlaşmayla İran ürettiği petrol ve doğal gazını ihraç ederken Birleşmiş Miletler Güvenlik Konseyi’ne üye olan Çin Halk Cumhuriyeti’ni yanına çekmiş olacak.
KAYNAK: Kobilgi Haber
