7036 iş mahkemeleri kanunu 25.10.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiş ardından da iş yargılaması konusunda önemli değişiklikler yaşanmıştır. İş mahkemeleri kanununun içerisinde bulunan düzenlemelerde 4857 sayılı iş kanunuyla birlikte yürürlükte olan iş hukuku mevzuatı ana hatları ile incelemeye tabii tutulmuştur.
İş Mahkemeleri Kanunu Gereği Arabulucuya Başvurmadan Dava Açılmayacak
- 1 Ocak 2018’den itibaren her tür işçilik alacağı konusu, tazminat talebi ve işe iade talepleriyle ilgili konular ilk olarak arabulucuya başvurulacak. Arabulucuya başvurulmadan dava aşamasına geçilmeyecek.
- 7036 sayılı kanun ile birlikte yapılan en büyük değişikliklerden birisi işveren ya da işçi alacağı ve işe iade konusuyla açılan davaların artık direkt olarak açılamayacak olması öncelikle arabulucuya başvurulacak olmasıdır.
- Ayrıca bu konunun dışında yer alan meslek hastalığı ve iş kazası gibi konularda maddi ve manevi tazminat davaları için ve bunlarla ilgili tespit, rücu ve itiraz hakkında ise arabulucuya başvurma zorunluluğunun olmamasıdır.
- Çıkan kanunun 11. maddesi içerisinde ise işe iade talebi ile dava açmak isteyen işçi fesih tarihinin tebliği tarihinden itibaren 1 ay sonrasına kadar arabulucuya başvurması gerekmektedir.
- Arabuluculuk faaliyeti sonrasında anlaşma sağlanamaması durumunda ise son tutanağın düzenlenme tarihinden sonra 2 hafta içerisinde yetkili iş mahkemesine dava açılabilmektedir.
- Arabuluculuğa başvurma şartının getirildiği davalarda, arabuluculuk faaliyetinin ardından anlaşmaya varıldığı takdirde anlaşılan hususlar üzerine dava açılamaması konusu da yeni getirilen kanunla gerçekleşmiştir.
- Arabuluculuk çalışmasının ardından anlaşmaya varılamaması durumunda ise kanunda verilen süreye ve usule göre dava açabilme şansınız olacaktır.
- İş mahkemeleri kanunu kapsamında arabuluculuk başvuruları için öngörülen süre zarfı 3 haftadır. Fakat yaşanabilecek zorunlu durumlarda bu süre zarfı bir hafta daha uzatılabilmektedir.
- İlk uzlaşma görüşmesinde taraflardan herhangi birisinin geçerli bir neden sunmadan toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin son bulması durumunda görüşmeye katılmayan taraf bütün masrafları ödemekle yükümlü olacaktır. Zorunlu arabuluculuğa tabii olan davalarda ise işe iade talebi varsa işveren ile alt işverenlerinde arabuluculuk görüşmesinde birlikte olması zorunlu kılınmıştır.
- İki tarafında arabuluculuk görüşmesinde anlaşması takdirde arabuluculuk ücret iki tarafa da eşit bir şekilde paylaştırılmaktadır. Uzlaşmanın sağlanamaması durumunda ise ücret yargılama giderleri içerisinde sayılır ve bu şekilde taraflar üzerinden karşılanır.
İş Mahkemeleri Kanunu Gereği İstinaf Mahkemelerinin Kararı Kesin Sayılacak
- İşe iade davası öncelikli olmak üzere birçok dava için temyiz yolu kapatılmış, üst mahkeme adıyla karar veren İstinaf mahkemelerinin verdiği kararın kesin olacağının düzenlemesi yapılmıştır.
- Yeni kanun ile birlikte işe iade davalarında da önemli değişiklik yapılarak işe iade davalarında verilen yerel mahkeme kararları yargıtay denetiminden çıkarılmıştır.
- İşçilerin kıdem tazminatı, ihbar tazminat, kötü niyet tazminatı, yıllık izin ücretlerinden doğan tazminat talepleri ve eşit işlem ilkesine aykırı olan tazminat talepleri önceden 10 yıllık zamanaşımı süresine tabii iken yapılan değişiklikler ile süre 5 yıla inmiştir.
- Boşta geçen süre ücreti ve iş güvencesi tazminatı işçinin emsal ücreti değil, dava tarihindeki ücretidir.
İş Sözleşmeleri Fiilen Biten İşçilere Yeni Düzenleme
- İş sözleşmesi sona eren işçilerin Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü’ne şikayette bulunamayacaklar. Herhangi bir problemleri varsa bu problemi arabulucuya başvuracak ve sonrasında mahkeme de dava açmaları gerekecek.
- İş sözleşmesi sona eren işçiler şikayet taleplerini ve alacaklarını Çalışma ve İş Kurumu üzerinden incelemek yerine arabulucuya başvurarak çözmeyi denemeleri gerekmektedir.
İş Mahkemelerinin Görevinde Değişiklik
İş mahkemelerinin yetki alanı genişletildi. Daha önceki dönemlerde başka mahkemelerin yaptıkları işleri de artık iş mahkemeleri yapmaya başlayacak. Değişiklikler şu şekilde;
- 5953 sayılı kanuna tabi gazetecilerin hizmet akdi ile ilgili davalar
- 854 sayılı kanuna tabi gemi adamlarının hizmet akdi ile ilgili davalar
- Türk Borçlar kanunu kapsamı içerisinde çalışan işçiler ve bu kanununa tabi olan işverenler arasındaki ilişki sebebiyle sözleşmeden ya da kanundan doğan uyuşmazlıklardan ötürü olan davalar
- İdari para cezasına olan itirazlar
- Kanunun belirlediği istisnai durumlar dışında Türkiye İş Kurumu veya SGK’nın taraf olduğu iş ve sosyal güvenlik kaynaklı uyuşmazlıklar
- Diğer kanunlarda iş mahkemelerinin görevli olduğu uyuşmazlıklara ilişkin davalar
- Kamu iktisadi teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda toplu iş sözleşmesi haricinde çalışan işçilerin ve işverenlerin arasında sözleşmeden ötürü doğan uyuşmazlık davaları
iş mahkemelerinin görev alanı içerisine dahil edilmiştir.
