Stopaj Nedir?
Stopaj Nedir ile ilgili yazımıza öncelikle stopaj kelimesini açıklayarak başlayalım. Stopaj, sözlük anlamı olarak kaynaktan kesme, tevkif olarak nitelendirilirken en basit tanımı ise kaynaktan kesilen vergi demektir. Daha kapsamlı tanımı ile stopaj, Gelir veya Kurumlar Vergisine tabi olan bir kazancın tutarının kanunlarda belirlenmiş olan oranlar kapsamında kesinti yapılarak iş yapan kişinin adına işveren tarafından veya vergi tevkifatı sorumlu kişiler tarafından vergi dairesine ödenmesi durumudur.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj vergisinin ödeme zamanı Gelir İdare Başkanlığı tarafından belirlenen aylık yada üç aylık dönemlerde gelir veya kurumlar vergisine göre 2 taksit olarak muhtasar beyanname ile beyan edilir. Kira stopaj tutarları Mart ayında, gelir vergisi dahilindeki ödemeler ise Mart ve Temmuz aylarında beyan edilir. Stopaj vergi ödemeleri ilgili ayın 23’ü akşamına kadar beyan edilerek yine aynı ayın 26’sı akşamına kadar ödenmelidir. Ödemeyi alan taraf ise Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi Beyannameleri üzerinde kendi adlarına ödenen tutarları mahsup edebilmektedirler.
Stopaj Yapılması Gereken Ödemeler Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. Maddesinde ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddelerinde hangi gelirlere hangi oranlarda stopaj kesintisi yapılacağı açık olarak belirtilmiştir. Kısaca özetleyecek olursak;
- Serbest meslek ödemeleri
- Kira Ödemeleri
- Personele yapılan ücret ödemesi
- Kar payları
- Gider pusulası
Maddelerden de anlaşılacağı gibi tek bir oran değil farklı oranlar mevcuttur. Bunun dışında stopaj kesintisi net tutar değil brüt tutar üzerinden hesaplanmaktadır.
Kanunda farklı stopaj kesinti oranlarından bahsedilse de günlük yaşantımızda en çok aşina olduğumuz oranlar aşağıdaki gibidir;
| Ödemenin Türü | Vergi Kesintisi Yapacaklar | Oranı |
| Ücret Ödemesi | İşveren tarafından ödenir. | %15, %20, &27, %35 olarak farklılık gösterir. |
| Kira Ödemeleri | Kiracı tarafından ödenir. | %20 |
| Yıllara Sari İnşaat Yerleri | Hizmeti alanlar tarafından ödenir. | %3 |
| Serbest Meslek Erbabları | Hizmeti alanlar tarafından ödenir. | %20 |
Stopaj Vergisi Hesaplama Örneği
Ahmet Bey iş yeri olarak kullanmak üzere Erdal Bey’in dükkanını yıllık 100.000 TL’ye kiralamıştır. 100.000 TL’nin net kira olduğunu düşünürsek öncek bu tutarı brüt ücrete çevirmeliyiz.
Yıllık Net Kira Bedeli: 100.000TL
Stopaj Oranı: %20
Brütleştirme Formülü: Net Kira Bedeli / (1-0.2)
Brüt Kira Bedeli: 100.000 / 0.8=80.000 TL
Stopaj Kesintisi: 80.000 x 0.2= 16.000TL
Stopaj kesintisi tutarı olan 16.000TL Ahmet Bey tarafından, eğer ödeme aylık yapılacaksa, aylık yada üç aylık dönemlerde muhtasar beyanname ile beyan edilip yasal süresi içerisinde ödenmelidir.
Stopaj kesintisi yıllık ödenecek ise ödeme yapılan ay içerisinde kesinti muhtasar beyannamede beyan edilmelidir ve yasal süre içerisinde ödenmelidir.
